ANDROLOJİ LABORATUVARI
Çocuk sahibi olmak her çiftin en büyük arzusudur. Ancak evli çiftlerin yaklaşık % 10-15’i çocuk sahibi olamama sorunu yaşamaktadırlar. İnfertilite (kısırlık), çiftlerin istemelerine ve koruyucu bir önlem almamalarına rağmen 1 yıl içerisinde çocuk sahibi olamamaları olarak tanımlanır. Kısırlık nedenleri; kadına ait nedenler, erkeğe ait nedenler, hem kadın hem erkeğe ait nedenler ve açıklanamayan nedenler olarak sınıflandırılır. Erkeğe ait nedenler yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Erkeğe ait nedenleri araştıran, analiz eden ve tedavisine yardımcı olan bilim dalına Androloji, laboratuvarına ise Androloji laboratuvarı denir.
Androloji laboratuvarı’ında temel olarak semen analizi (spermiyogram) yapılmaktadır. Semen analizi, çocuk sahibi olamayan çiftlerde ilk olarak değerlendirilmesi gereken ve sperm üretimi ile ilgili en yararlı bilgiyi veren bir testtir. Semen analizi değerlendirilmesi son derece hassas bir test olup, bu konuda deneyimli uzman doktor ve/veya laboratuvar görevlisi tarafından yapılmalıdır. Semen analizi 3 ile 5 günlük cinsel perhiz sonrası yapılır. Bu test ile; sperm sayısı, sperm hareketliliği ve sperm şekli-yapısı değerlendirilir. Semen analizi sigara, alkol, sıcaklık, ilaçlar ve enfeksiyonlar gibi bir çok faktörden etkilendiği için en az 3 hafta arayla 2 – 3 kez tekrarlanmalıdır. Ayrıca doğru bir semen analizi yapabilmek için semen örneği vermeden önce dikkat edilmesi gereken noktalar vardır.
Semen Analizi Normal Değerleri (WHO 2010’a göre) :
Hacim 1.5 ml ve daha fazlası
pH 7.2 ve üstü
Sperm Sayısı Mililitrede 15 Milyon ve daha fazlası
Sperm Hareketliliği İleri hareketli sperm sayısının % 39 ve daha fazlası
Morfolojik (şekil) yapı % 4 ve fazlası (Kruger – Strict’e göre)
Vitalite (canlılık) % 75 ve daha fazlası
Yuvarlak Hücre (Lökositler) Mililitrede 1 Milyondan az olması
Üremeye Yardımcı Tedavi Teknikleri (ÜYT) ‘nin uygulanmaya başlanmasıyla, erkek infertilitesi tedavisinde de yeni bir dönem başlamış oldu. ÜYT denince 3 uygulama akla gelir; İntrautrin İnseminasyon (IUI aşılama), klasik İVF (Tüp Bebek) ve İntrasitoplazmik İnjeksiyon (ICSI). İlk basamak olarak IUI yani aşılama uygulanmalıdır. IUI uygulaması için de ejekulat sperminin aşılama ve yardımcı üreme teknikleri için hazırlanması gerekmektedir. Bu hazırlık işlemleri sayesinde; semen antibiyotik içeren içeren sıvılar ile yıkanarak mikroorganizmalar uzaklaştırılmakta, daha iyi hareketliliğe ve şekle sahip spermler seçilmekte ve yumurtayı dölleyebilme yeteneği kazanmaktadır. Hastanemiz Androloji Laboratuvarı’ında Sperm Washing (Yıkama) ve Swim-up (Yüzdürme) Tekniği uygulanmaktadır.
Son 15-20 yıl içinde sperm sayılarının azaldığını gösteren birçok çalışma mevcuttur. Sperm sayısındaki azalmanın sebepleri değişen çevresel koşulları ve yaşam şekli değişiklikleridir. Androloji laboratuvarında, sperm sayısı ve kalitesindeki bu değişiklikler araştırılmakta ve tedavisine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.
Dr. Murat Taş
Tıbbi Histoloji ve Embriyoloji Uzmanı